تشدید چالش‌ها برای ارمنستان پس از جدایی قره‌باغ
تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۹۸۸۱۱
ده‌ها هزار ارمنی آواره شده، اخیرا از منطقه قره‌باغ کوهستانی که تحت کنترل باکو، رقیب ایروان است، روانه ارمنستان شدند. در آن طرف، انبوهی از معترضان نیز به خیابان‌های شهر ایروان، پایتخت ارمنستان ریخته و برکناری «نیکول پاشینیان» نخست وزیر این کشور را مطالبه کردند. روابط ارمنستان با روسیه، متحد و حامی قدیمی‌اش هم متزلزل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایران اکونومیست، خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیل چالش‌های پیش روی ارمنستان بعد از سقوط منطقه قره‌باغ می‌نویسد: ارمنستان حالا به ناگهان وارد یکی از بدترین بحران‌های سیاسی خود در طول تاریخ چند دهه‌ای استقلالش بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ شده و چندین چالش را در پیش روی خود می‌بیند.
جمهوری آذربایجان عملیات نظامی برق‌آسایی را در منطقه قره‌باغ کوهستانی، منطقه‌ای با اکثریت ارمنی‌نشین که امور داخلی خود را برای سه دهه بدون کسب رسمیت بین المللی اداره کرده، به اجرا گذاشت و بعد از این عملیات تحولات در این حوزه سرعتی شگفت‌آور پیدا کرد.
نیروهای جدایی‌طلب در قره باغ بعد از آن که محاصره جمهوری آذربایجان جلوی دسترسی آنها به محموله‌های اساسی را گرفت، شاهد برتری عددی نیروهای جمهوری آذربایجان که توسط ترکیه تقویت شده‌اند بودند و در عرض ۲۴ ساعت بعد از عملیات نظامی باکو تسلیم شدند و رهبران سیاسی آنها گفتند که تا پایان سال دولت خود را منحل خواهند کرد.
این تحول باعث مهاجرت سیل گسترده ای از ارمنی‌تبارهای ساکن قره‌باغ که از زندگی تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان می‌ترسیدند، شد. بیش از ۸۰ درصد از جمعیت ۱۲۰۰۰۰ نفری ساکنان این منطقه با عجله اثاثیه خود را جمع کرده و با در پیش گرفتن سفری طاقت‌فرسا و آهسته از طریق تنها جاده کوهستانی، وارد ارمنستان فقیری که کار آسانی در اسکان آنها ندارد، شدند.
آنها همچنان که به خاطر از دست دادن سرزمین خود خشمگین و عصبانی هستند، احتمالاً از اعتراضاتی که تقریبا به صورت روزانه علیه نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در این کشور برگزار می‌شود حمایت خواهند کرد؛ نخست وزیری که مخالفانش او را به خاطر ناتوانی در دفاع از قره باغ کوهستانی مقصر دانسته‌اند.
«لورنس بروئرز» کارشناس منطقه قفقاز در اندیشکده چتم هاوس، گفت: حجم چشمگیری از خشم و ناامیدی متوجه نیکول پاشینیان شده است.
دولت پاشینیان که درگیر چالش‌های اقتصادی شده باید سریعا مسکن، مراقبت‌های پزشکی و شغل برای این ارمنی تبارها فراهم کند. هر چند چهره‌های ارمنی خارج نشین نیز متعهد به کمک به کشورشان شده‌اند، اما این وضعیت مشکلات مالی و لجستیکی بزرگی برای این کشور محصور در خشکی ایجاد می کند.
خیلی از ارمنی‌ها از مقامات ارشد سابق کشورشان که حالا اپوزیسیون را رهبری می‌کنند دل خوشی نداشته و آنها را هم مسئول مشکلات کنونی می‌دانند و در کنار آنها ناظران حوزه ارمنستان به سابقه خصومت‌های سیاسی خشن در این کشور اشاره می‌کنند. به عنوان مثال در سال ۱۹۹۹، گروهی از مردان مسلح در ضمن یک جلسه پرسش و پاسخ که در پارلمان ارمنستان برگزار می‌شد، به این پارلمان حمله کرده و «وازگن سرکیسیان» نخست وزیر وقت را به همراه رئیس پارلمان و شش مقام ارشد و قانونگذار دیگر ارمنستانی کشتند.
«توماس دی وال» کارشناس ارشد اندیشکده اروپایی بنیاد کارنگی اروپا می‌گوید: نوعی سنت ترور سیاسی در فرهنگ ارمنی ها وجود دارد.
او و دیگر ناظران ارمنستان خاطرنشان می‌کنند که یک موضوعی که اکنون به نفع پاشینیان است این است که خشم‌هایی که اکنون علیه او وجود دارد، به همان اندازه نیز متوجه روسیه، متحد اصلی ارمنستان است.
پس از یک جنگ ۶ هفته‌ای در سال ۲۰۲۰ که در انتهای آن جمهوری آذربایجان بخشی از قره باغ کوهستانی و مناطق اطراف آن را تصرف کرد، روسیه در چارچوب توافق آتش‌بسی که با واسطه‌گری کرملین حاصل شد، حدود ۲۰۰۰ نیروی حافظ صلح را به منطقه اعزام کرد.
پاشینیان اما این نیروهای صلحبان را به ناتوانی در جلوگیری از خصومت‌های اخیر جمهوری آذربایجان که می تواند تهدیدات ارضی جدیدی را علیه ارمنستان ایجاد کنند متهم کرد.
از طرفی حواس روسیه به جنگ در اوکراین منحرف شده که این امر نفوذ آن را در منطقه کاهش داده و به همین دلیل کرملین به اینکه برای جمهوری آذربایجان و ترکیه، متحد اصلی باکو و یک شریک اقتصادی مهم خودش در بحبوحه تحریم‌های غرب چالش آفرینی کند بی میل است.
دی وال مدعی شد: در صورتی که نیروهای صلحبان روسی برای حفظ صلح تلاش می‌کردند، این عملیات نظامی جمهوری آذربایجان ممکن نمی‌شد، اما آنها اساساً کنار ایستادند.
کرملین نیز به نوبه خود سعی کرده تقصیر این وضعیت را به گردن پاشینیان بیندازد و او را به تسریع سقوط قره باغ کوهستانی از طریق اذعان به حاکمیت جمهوری آذربایجان بر این منطقه و آسیب رساندن به روابط ارمنستان با روسیه با در آغوش گرفتن غرب متهم کرده است.
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه مدت‌هاست که به پاشینیان مشکوک است؛ او که سابقا روزنامه‌نگار بوده در سال ۲۰۱۸ پس از رهبری تظاهرات‌هایی که دولت قبلی ارمنستان را سرنگون کرد، به قدرت رسید.
روسیه حتی قبل از عملیات اخیر جمهوری آذربایجان برای بازپس گیری کنترل قره‌باغ کوهستانی، خشم خود را از ارمنستان به دلیل میزبانی از نیروهای آمریکایی برای رزمایش‌های نظامی مشترک و تلاش برای به رسمیت شناختن صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی پس از آنکه این دیوان پوتین را به جنایات جنگی ادعایی در ارتباط با استرداد کودکان از اوکراین متهم کرد، ابراز کرده بود.
تیرگی روابط دو کشور پس از سقوط قره‌باغ تشدید شد و مسکو به پاشینیان با لحن تند بی‌سابقه‌ای حمله کرد.
وزارت امور خارجه روسیه از «موضع متناقض رهبران ارمنستان که سیاست‌های خود را به ناگهان تغییر داده و به جای همکاری نزدیک با روسیه و جمهوری آذربایجان به سراغ جلب حمایت غرب می‌رود» انتقاد کرد.
روسیه در پیامی که انگار به موجب آن تظاهرات علیه پاشینیان را تشویق می‌کرد، اعلام کرد که «رویکرد بی‌ملاحظه تیم نیکول پاشینیان به وضوح به نارضایتی در بخش‌هایی از جامعه ارمنستان دامن زد و این نارضایتی به شکل اعتراضات مردمی خود را نشان داد». روسیه اما این ادعا را که در تحریک تجمعات در ارمنستان نقش داشته، رد کرد.
در بیانیه دولت روسیه آمده است: رهبری ارمنستان با تلاش عمدی برای قطع روابط چند وجهی و چند صد ساله ارمنستان با روسیه، مرتکب اشتباه بزرگی شده است و کشور خود را به گروگان بازی‌های ژئوپلیتیکی غربی تبدیل می‌کند.
هنوز مشخص نیست که آیا پاشینیان ممکن است ارمنستان را از سازمان پیمان امنیت مشترک، سازمانی تحت سلطه مسکو متشکل از جمهوری های بر آمده از شوروی سابق و سایر ائتلاف‌های تحت رهبری روسیه خارج کند یا خیر. ارمنستان همچنین میزبان یک پایگاه نظامی روسیه است و مرزبانان روسی به ارمنستان در زمینه گشت زنی در مرز با ترکیه کمک می کنند.
پاشینیان با وجود تشدید شکاف بین کشورش و روسیه، از تهدید به قطع روابط با مسکو خودداری اما بر لزوم تقویت روابط با غرب در زمینه امنیت و سایر حوزه‌ها تاکید کرده است.
برای ارمنستان، اینکه ایالات متحده و متحدانش را جایگزین مسکو به عنوان پشتیبان اصلی خود کند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. روسیه بزرگترین شریک تجاری ارمنستان و میزبان حدودا یک میلیون ارمنی تبار است؛ کسانی که به شدت در برابر هرگونه تلاش پاشینیان برای قطع روابط با مسکو مقاومت خواهند کرد.
بروئرز گفت: روسیه هم از نظر اقتصادی و هم از نظر استراتژیک عمیقاً در تار و پود ارمنستان چه از نظر تأمین انرژی و چه از نظر مالکیت بر دارایی‌های استراتژیک کلیدی دخیل است. ارمنستان برای گسترش سیاست خارجی خود به خلاقیت زیادی از سوی شرکای دیگر نیاز پیدا خواهد کرد.
آینده نیروهای حافظ صلح روسیه در قره باغ کوهستانی که قرار بود تا سال ۲۰۲۵ باقی بمانند، نامشخص است. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین گفت که باید بر سر وضعیت آنها با جمهوری آذربایجان مذاکره شود.
بروئرز گفت که جمهوری آذربایجان می تواند به تعداد کمی از صلح‌بانان روسی اجازه دهد در قره‌باغ کوهستانی بمانند تا به پیشبرد برنامه خود برای «ادغام» این منطقه کمک کنند.
او گفت: چنین اقدامی برای مسکو وجهه ایجاد کرده و دستور کار ادغام که توسط جمهوری آذربایجان در پیش گرفته شده را تقویت می کند.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: جمهوری آذربایجان ، پاشینیان ، دیمیتری پسکوف ، اوکراین ، جمهوری آذربایجان ، مسکو ، روسیه ، پارلمان ارمنستان
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: جمهوری آذربایجان پاشینیان دیمیتری پسکوف اوکراین جمهوری آذربایجان مسکو روسیه پارلمان ارمنستان جمهوری آذربایجان قره باغ کوهستانی نیکول پاشینیان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۹۸۸۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرط ترامپ برای کمک به اوکراین
رئیس جمهور پیشین آمریکا که اکنون نامزد اصلی جمهوری خواهان برای رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۲۴ به شمار می‌رود، برای کمک به اوکراین شرط تعیین کرده است.
به گزارش مشرق، «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور پیشین آمریکا که اکنون نامزد اصلی جمهوری خواهان برای رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۲۴ به شمار می‌رود، درباره کمک آمریکا به اوکراین در صورت بازگشت به کاخ سفید گفت: «در بازگشت به کاخ سفید به کی‌یف کمک خواهم کرد اما به این شرط که اتحادیه اروپا نیز باید هزینه را پرداخت کند.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت که اروپا نیز باید سهم خود را در کمک به اوکراین بپردازد.
ادعای ترامپ در حالی صورت گرفته است که گفتگوی هیأت های آمریکا و اوکراین پیرامون توافقنامه امنیتی بلندمدت میان دو کشور از روز سه شنبه بار دیگر آغاز شده است.
بر اساس اعلام رسانه‌ها، وزارت امور خارجه آمریکا در این ارتباط خبر داد که هیأت های ایالات متحده و اوکراین در مورد ادامه مذاکرات بر سر توافقنامه امنیتی بلندمدت بین واشنگتن و کی یف گفتگو کردند.
این سومین دور از گفتگوهای امنیتی دو طرف به شمار می آید.
بر این اساس، مقامات اوکراینی و آمریکایی دور سوم گفتگوها را برای دست یابی به یک توافقنامه امنیتی دوجانبه نهایی بین دو کشور برگزار کردند.
در بیانیه صادره از سوی دفتر ریاست جمهوری اوکراین آمده است که طرفین در مورد متن پیش نویس توافقنامه امنیتی گفتگو کردند و به پیشرفت قابل توجهی نیز در تدوین مفاد اصلی سند دست یافتند.
گفتنی است که کی یف چند توافقنامه امنیتی ۱۰ ساله با شماری از کشورهای عضو ناتو امضا کرده است. این توافقنامه ها شامل حمایت بلندمدت از اوکراین در مقابل روسیه است.
کشورهای غربی از آغاز درگیری ها میان روسیه و اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، صدها میلیارد دلار کمک به کی‌یف کمک کرده اند.
به تازگی نیز، «میخائیل اونوفر» معاون فرمانده گردان تیپ ۵ تهاجمی نیروهای مسلح اوکراین در مصاحبه با روزنامه اوکراینسکایا پراودا گفته است که اوکراین به شدت با کمبود قطعات یدکی برای تعمیر تجهیزات غربی مواجه است.
به گفته وی، پس از اینکه تجهیزاتی صدمه می بیند از قطعات آن برای تعمیر انواع دیگر استفاده می شود.
روز سه‌شنبه نیز «داگلاس مک‌گرگور» مشاور سابق وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) نیز با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلم کرد که این نگرانی وجود دارد که حتی پیش از حمله بزرگ روسیه، ارتش اوکراین از نظر نیروی نظامی دچار کمبود شدید شود.
وی دراین‌باره نوشت: ارتش اوکراین هم‌اکنون با کمبود سرباز و نیروی نظامی روبروست وحمله روسیه هنوز آغاز نشده است.
مک‌گرگور با اشاره به اینکه ارتش اوکراین روزانه صدها نیروی نظامی را از دست می‌دهد افزود که اوکراین به فروپاشی کامل نزدیک شده است.
ضدحملات ارتش اوکراین که از پیشتر مقامات و رسانه های غربی و اوکراینی با آب‌وتاب فراوان وعده آن را داده بودند، سرانجام ۴ ژوئن (۱۴ خرداد سال ۱۴۰۲) بی‌سروصدا و بدون اعلام رسمی در محورهای مختلف آغاز شد و بنا بر گزارش‌ها، نیروهای اوکراینی نه تنها تاکنون موفق به شکست خطوط دفاعی ارتش روسیه و پیشروی چشمگیری نشدند، بلکه حجم زیادی از تجهیزات نظامی مدرن اهدایی غربی‌ها نیز در این ضدحملات نابود شده یا سالم به تصرف نیروهای ارتش روسیه درآمد.
منبع: مهر
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان